het ‘zelf’ als instrument
Onlangs werd ik me er plots van bewust dat ik al heel mijn loopbaan een impliciete veronderstelling hanteer: om professioneel optimaal te functioneren en te groeien in je vak, moet je (vooral) investeren in je persoonlijke ontwikkeling.
De reden hiervoor is dat ik de filosofie van “het Zelf als instrument” van bewustzijnsverhoging, verandering en groei hoog in het vaandel draag in alles wat ik doe.
Voor mij is het heel helder dat je zélf een grote hefboom voor verandering kunt zijn, als je ook bezig bent met je binnenkant: de kwaliteit van je aanwezigheid, je kleine kantjes, je triggers, je beschermingsmechanismen, maar ook de kracht die kan voortkomen uit je kwetsuren.
Door bewuster in je rol te zitten, kan je meer betekenen voor anderen. Vooral wanneer je te maken hebt met moeilijke samenwerking, conflictsituaties of schurende relaties. Enkele mogelijke effecten hiervan zijn:
- Je kunt een passende afstand houden, hebt overzicht en kunt de complexiteit van situaties zien
- Je bent gereguleerd aanwezig in moeilijke situaties waar anderen verward, angstig of boos zijn
- Je durft te vertrouwen op het zelforganiserend vermogen van groepen en systemen
- Je staat scherp en handelt bewust vooral op momenten dat anderen je het meest nodig hebben
- Je bent en blijft een ‘betrouwbare autoriteit’ voor anderen in de complexiteit van samenwerking.
Vandaag is de zoveelste cursus ‘situationeel leiderschap’ of de ‘7 stappen naar effectieve samenwerking’ niet langer voldoende. Er is meer nodig.
In deze column een paar kwaliteiten die een mindset van levenslang leren en het cultiveren van innerlijke groei inspireren.
Reflectie
Ben jij iemand die bereid is om ook aan je binnenkant te ‘werken’?
Of zoek je alle heil aan de buitenkant, in stappenplannen, methodieken, theoretische concepten?
Verwondering
Uiteraard ben ik zelf ook iemand die voortdurend bezig is met persoonlijke ontwikkeling en nieuwe dingen leren (o.a. yoga; traumaheling; fotografie). Zo blijf ik scherp in mijn vak, ook via zijwegen en andere invalshoeken.
De belangrijkste les die ik bijvoorbeeld van mijn docent fotografie aan de academie leerde was: “Wees altijd verwonderd!” We moeten kennelijk opnieuw leren om met de ogen van een kind, met verwondering, naar de wereld te kijken.
Onze waarneming is namelijk bewolkt: we kijken door een lens van veronderstellingen, interpretaties, oude ervaringen en projecties naar de wereld. Gewoon waarnemen wat er ‘is’ vraagt om bewuste aandacht. Je zintuigen activeren en open waarnemen wat er hier en nu is.
Daarnaast kan je ook je intuïtie aanspreken. Dit is een vorm van innerlijk weten die we van nature hebben en die er bij de meeste mensen uit gesocialseerd is. Als volwassene moeten we dit opnieuw (in dure opleidingen!) (her)ontdekken en ontwikkelen.
Het is verwonderlijk wat je allemaal kunt aanvoelen in aanwezigheid van mensen, als je je kanalen openzet en je intuïtie ruimte durft te geven. Je lichaam is een grote antenne en je kan je voelsprieten trainen. Vanuit een mindset van verwondering capteer je meer informatie die mogelijk relevant is om response-able te handelen.
Reflectie
Waar zou je meer verwondering, in plaats van oordeel, in kunnen zetten in je werk?
In welke mate durf je te vertrouwen op je innerlijke weten en je intuïtieve aanvoelen van situaties?
“Er zijn slechts twee manieren om je leven te leven:
doen alsof niets een wonder is,
en doen alsof alles een wonder is.”
Nieuwsgierigheid
Wanneer ik rondloop met mijn camera, sta ik mezelf toe om mateloos nieuwsgierig te zijn. Ik loop overal naar binnen, kijk naar de achterkant en de onderkant van de objecten voor de lens. Ik struin rond en ontdek telkens weer nieuwe dingen op plekken waar ik al 100 keer geweest ben.
Al ruim drie jaar post ik elke dag – met de hashtag #dailyrecord – een foto op Instagram. Dit is een meditatieve praktijk van Dave Ulrich. Voor mij is het een dagelijkse oefening in bewust en verwonderd om me heen kijken en in-het-moment zijn.
(Instagram: Studio_Silvia)
Naast de fotografie is ook de antropologie voor mij een legitieme reden om mateloos nieuwsgierig te mogen zijn! Ik voel me op de meeste plekken een participerende observator: ik neem deel en tegelijkertijd neem ik ook een beetje afstand en stel me allerlei vragen. Dat heb ik altijd gedaan.
Ik ben altijd nieuwsgierig waarom mensen en ook groepen zich gedragen zoals ze zich gedragen. En ik zet mezelf mee op de foto!
Zo loop ik ook rond in organisaties. Steeds nieuwsgierig naar
- hoe mensen met elkaar omgaan
- wat de onuitgesproken normen en verwachtingen zijn die het gedrag mee beïnvloeden
- hoe mensen het samen leefbaar houden in chaotische, stresserende of onveilige contexten
- hoe mensen er in slagen om een onmogelijke situatie te creëren die niemand eigenlijk wil
- wat er met mezelf gebeurt in contact met mensen, groepen en situaties.
Ik ben dus vooral nieuwsgierig naar wat er speelt tussen mensen en wat er in de onderstroom leeft, naar dat wat niet gezegd mag worden.
Reflectie
Wat prikkelt jouw nieuwsgierigheid als je om je heen kijkt?
Durf jij de nieuwsgierige, ontwapenende vragen (die niemand zich lijkt te stellen) nog te stellen?
En waar ben je nieuwsgierig naar als je je aandacht naar binnen keert, vooral in uitdagende situaties?
De humuslagen van ontwikkeling
Wanneer ik een workshop of opleiding begeleid, besef ik dat elke deelnemer op een heel eigen manier aan het leren is.
Dit hangt af van heel wat factoren: voorkennis, motivatie, leerstijl, herkenbaarheid, leerbereidheid, reflectievermogen, ervaring van (on)veiligheid, inschatten van het nut, urgentie van het thema, de mate van defensiviteit,…
De inzichten of perspectieven die ik aanreik, tijdens een opleiding of begeleiding, landen bij iedereen dus op een andere humuslaag van professionele en persoonlijke ontwikkeling.
(Dit doet me denken aan een boek dat ik ooit las met de titel: “No two persons ever read the same book”)
Ik merk zelf hoe ik in mijn traject met Thomas Hübl telkens weer Aha momenten beleef. Alsof de informatie die aangereikt wordt niet altijd kan binnenkomen en de tijd soms wél rijp is. Op die momenten ‘snap’ ik het ineens. Terwijl ik het soms al tientallen keren gehoord en gelezen heb. Het inzicht kan landen op een laag in mezelf die er klaar voor is.
Na een opleidingsdag hoor ik mensen vaak zeggen dat ze het moeten laten “bezinken”. Soms verrassen deelnemers me met plotse inzichten of pertinente vragen die in de tussentijd zijn opgedoken. Of ze komen later terug met een vraag naar verdere verdieping. En weer anderen hebben voldoende voeding om weer verder te kunnen.
Reflectie
Hoe cultiveer jij je innerlijke humuslagen die je professionaliteit blijven voeden en inspireren?
In welke mate sta je (nog) open voor nieuwe inzichten, tegenstrijdige waarheden, andere perspectieven?
Klaar voor je volgende stap?
Misschien ben je toe aan een volgende stap in je persoonlijke groei, zodat je bewuster, steviger en milder in je professionele rol kunt functioneren.
Samen met jou zoek ik graag uit waar jouw uitdaging precies zit!
Neem deel aan een passende module van het Peaceful Rebel traject.
Ook ben je welkom in mijn praktijk voor conflict coaching waar we nog meer op jouw maat aan de slag kunnen.
Inspiratie
Zen Camera. Creative awakening with a daily practice in photography. David Ulrich.
No two persons ever read the same book. Book quotes on books, reading and writing.
Timeless Wisdom Training, Academy of Inner Science, Thomas Hübl.
Copyright © Silvia Prins (2025). Alle rechten voorbehouden. Artikelen of delen hieruit mogen elders gepubliceerd worden, maar alleen op o.v.v. het copyright en de naam van de website. Dank om me hiervan op de hoogte te stellen.