Wat is ‘embodiment’?
Het lijkt soms wel een hype!
Er is de laatste jaren opvallend veel aandacht voor het lichaam in professionele middens (o.a. leiderschap; coaching; facilitatie).
Dit is waarschijnlijk een gezonde tegenreactie op het dominante Cartesiaanse dogma: “Ik denk, dus ik ben”.
Misschien hebben we onze ratio een paar eeuwen te veel verheerlijkt. En ons lichaam schromelijk verwaarloosd…
Een poging tot verheldering van het begrip ‘embodiment’. Embodiment is…
- Wie je bent
- Het subjectieve, beleefde aspect van je lichaam
- Je lichaam als ‘ik’, niet ‘het’
- Het lichaam als meer dan een ‘brain taxi’
- Het lichaam als werkwoord, niet als zelfstandig naamwoord
- Het lijf als bron van intelligentie, wijsheid en empowerment
Ik heb me de laatste jaren verdiept in de belichaamde aspecten van het werken rond spanning en conflict (o.a. verstarring en vitaliteit, verkramping en openheid, reactiviteit en responsiviteit).
Ook de holistische benadering van leiderschap, vooral in moeilijke situaties en bij conflict op de werkvloer is verrijkend gebleken.
Hoe kan je je cognitieve, emotionele en somatische intelligentie aanspreken en inzetten zodat je anders kunt ‘zijn’ en handelen in uitdagende situaties?
Hoe impact hebben op vastgelopen situaties en moeilijke thema’s bespreekbaar maken voor duurzame verandering in de manier van samenwerken? ,
Leiderschap belichaamd
Leidinggevende durven ‘zijn’
In mijn werk in organisaties merk ik dat veel leidinggevenden moeite hebben om zich – letterlijk – te positioneren in hun rol.
Het lijkt alsof ‘leidinggeven’ besmet is geraakt met allerlei negatieve associaties (bv de baas spelen; autoritair zijn; dominantie).
Veel organisaties kiezen tegenwoordig ook voor eufemistische termen, zoals ’teamcoach’, in plaats van leidinggevende.
Dit versterkt de verwarring en aarzeling die er toch al is. Het niet ‘pakken’ van de plek en het opnemen van de rol zorgt voor heel wat gedoe…
Congruentie voor meer impact – doing en being
Leidinggevenden zijn vaak overmatig bezig met de inhoudelijke kant van samenwerking. Ze vergeten in alle drukte dat mensen vooral de non-verbale communicatie oppikken.
Velen onderschatten de impact van hun ‘presence’ of de persoonlijke kwaliteiten (‘being’) van hun leiderschap die ze uitstralen.
Wanneer ik in coaching de vraag stel “Welk soort leidinggevende wil je zijn?” vallen de meesten stil.
Het achterliggende idee is dat je je manier van aanwezig zijn als leidinggevende (en als professional!) kunt bewust reguleren.
Dan is de richtinggevende vraag: wie wil ik zijn om te doen wat ik wil doen en te bereiken wat ik wil bereiken?
Welke persoonlijke kwaliteiten wil je investeren in je rol? En hoe kan je die intentioneel en duidelijk belichamen?
Want als je een kwaliteit belichaamt, ervaren anderen je als congruent en geloofwaardig.
Je ‘bent’ bijvoorbeeld daadkrachtig, oprecht nieuwsgierig, duidelijk of compassievol.
Daardoor ben je ook veiliger bent voor anderen. En heb je meer impact.
“(…) our lack of practice in being with the living presence of feelings, moods, emotions, spirit and energy keeps people objectified and at a distance.
The price we pay for this includes isolation, stress related diseases, an inability to relate succesfully with others, poor job performance, and a culture of resignation and dissatisfaction.”
(Strozzi-Heckler)
Een ander ontwikkelingspad
Hier vind je een paar ingangspoorten naar een meer belichaamde en holistische manier van zijn in je leiderschap of in je professionele rol.
Kijk eens in welke mate jij toegang hebt tot je binnenkant, je fysieke sensaties, je gevoelens en de wijsheid van je lichaam!
In welke mate ben je je bewust van de impact van je aanwezigheid (jouw ‘signature presence’) op anderen? Misschien ervaren mensen je over het algemeen als snel, oplossingsgericht, chaotisch, afstandelijk, aarzelend, optimistisch, zorgzaam of doortastend. Wie geeft jou hier feedback over?
Ben je in staat om bewust te kiezen welke persoonlijke kwaliteit passend is in een bepaalde situatie (bv ernst; daadkracht; warme empathie)? In welke mate kan je je presence reguleren?
Lukt het je om helemaal aanwezig te zijn, gegrond in je zelf, tijdens (spannende) overlegmomenten met je team of (moeilijke) persoonlijke gesprekken? Aanwezig zijn, met hoofd, hart en lijf, is nodig voor echt contact met anderen. Ook helpt het om tegelijkertijd in je eigen energieveld te blijven, in contact met jezelf.
Durf je iets van je persoonlijke gewaarwordingen tijdens een gesprek of vergadering te delen (bv innerlijke onrust door de kille stilte; groeiende irritatie door het systematisch te laat komen; benauwdheid omdat er niet over de olifant in de kamer wordt gesproken)? Je ervaringen delen biedt je een extra kanaal om te communiceren met anderen.
Vertrouw je op je ‘buikgevoel’ als uitgangspunt om nieuwsgierig te luisteren en te exploreren wat er speelt in gesprekken of tijdens vergaderingen? Durf je af te gaan op wat je intuïtief weet?
Net zoals de vaardigheden van het autorijden ‘in je voeten en handen’ geprint zijn, of je een appel schillen ‘in de vingers’ hebt, zo kan je ook professionele kwaliteiten écht leren belichamen.
“(…) one of the reasons that aggression and conflict so quickly precipitate to violence is that we’re out of touch with our bodies.
(…) When we’re out of touch with our bodies we can no longer feel. When we can’t feel we’re unable to feel others, and all other life.
When this occurs compassion is compromised and doing harm comes more easily to us. This anesthesia of feeling has now become an emotional plague that threatens our social and environmental fabric.”
(Strozzi-Heckler)
Leef jij ook in je hoofd?
Signalen van disconnectie
- Ik doe mezelf geweld aan door te lang te werken
- Ik bent constant gehaast en heb voortdurend een jachtig gevoel
- Ik adem oppervlakkig en onregelmatig
- Ik merk niet dat ik honger heb of een pauze nodig heb
- Ik grijp impulsief naar een snelle hap en kies niet bewust voor gezond eten en drinken
- Ik ben gespannen en verkrampt en merk het nauwelijks
- Ik voel pas tijdens de zomervakantie hoe moe ik echt ben
- Ik sluit me af voor anderen, laat me niet raken en luister niet echt
- Ik ervaar soms een conflict tussen mijn hoofd en mijn hart, maar geef altijd gehoor aan de rationele stem
Wat zijn hier mogelijke consequenties van?
In je hoofd leven zorgt ervoor dat je minder authentiek in het leven staat. Je neemt bijvoorbeeld alleen rationele beslissingen die misschien onrecht doen aan wat je eigenlijk diep van binnen liever wil. Je hebt geen connectie met je innerlijke kompas.
Wanneer je afgesneden leeft van je gevoelens en je lichaam, is het ook moeilijk om verbinding met anderen te maken, om echt te luisteren en empathie en begrip op te brengen.
Door niet te voelen, doe je zowel de ander, als jezelf, als je omgeving (bv je collega’s, leidinggevende, cliënten) gemakkelijker geweld aan (bv geen erkenning geven; roddelen en kwaadspreken; subtiel pesten en uitsluiten).
Misschien betekent de recente aandacht voor embodiment dat we eindelijk begrijpen dat het tijd is om ons (professionele) pantser uit te trekken, uit ons hoofd te komen en te beseffen dat we een lichaam hebben waar van alles te voelen is en waar veel wijsheid in huist!
“The belief that emotion has no space in the workplace is a key inhibiting factor in being present to ourselves and others and establishing valuable connections that anchor us as emotional being, and support the work we do.”
(Marie-Anne Chidiac)
relevantie voor het omgaan met moeilijke samenwerking
Al jaren verdiep ik me in de vraag hoe een embodied en holistische benadering persoonlijke en professionele ontwikkeling kan verdiepen. Naast modellen, methodieken en tools…
En hoe deze manier van werken de verbinding doorheen de verschillen in samenwerking kan versterken.
Ik deel graag een paar belangrijke lessen die ik zelf geleerd heb.
- Wanneer je je lichaam bewoont en kunt voelen wat er voelen is, ben je in het hier-en-nu in plaats van in het verleden of in de toekomst (onze ‘monkey mind’)
- In een belichaamde staat heb je toegang tot alle vormen van intelligentie: niet alleen die van je hoofd, maar ook je emotionele en somatische intelligentie (o.a. je intuïtie, je ‘gut feeling’)
- Vanuit een fysiek verankerde aanwezigheid ervaar je keuze in je handelen, kan je een respons geven en uit de actie-reactie blijven
- In tijden van chaos en in conflict is je lichaam een betrouwbaar anker
Hoe meer ‘embodied’ zijn en werken?
Het ondersteunen van leidinggevenden en professionals om meer belichaamd, vanuit het ‘zelf’ te werken is mijn favoriete piste naar werkelijke, duurzame verandering, ontwikkeling en groei.
Dit doe ik op verschillende manieren.
Coaching
Professionele conflict coaching (info)
Het thematische traject ‘Deep Dive’: anders omgaan met conflicten (info)
Opleidingen
De reeks workshops/bijscholingen voor bemiddelaars en conflict professionals die nog loopt tot april 2023 (info)
De workshop ‘Bewegen in conflict’ die voor de vierde keer doorgaat in april 2023 (info)
Achtergrond en bronnen van inspiratie
o.a. opleiding Gestalttherapie (IVC), diverse opleidingen: The Power of Embodied Transformation, Neuroscience for Change, Embodiment for Business, Embodied Facilitation Certificate; een yogadocenten opleiding; diverse trauma opleidingen, kilo’s literatuur en honderden podcasts.
Copyright 2022 © Silvia Prins. Alle rechten voorbehouden. Artikelen of delen hieruit mogen elders gepubliceerd worden, maar alleen op o.v.v. het copyright en de naam van de website. Dank om me hiervan op de hoogte te stellen.
Mooi hoe je alles verwoord!
Heel herkenbaar.
Wat ik zelf als LG ondersteunend vond was de ontdeking van mijn talenten (inspiratie Luk DeWulf).
Lieve warme groetjes
Kristel
Ja heel essentieel! En hoe je die talenten dan ook echt kunt belichamen! Groetjes Silvia