Consultancy in een inter-afhankelijke wereld: enkele kerngedachten
Met veel plezier heb ik het boek ‘Organizations Connected. A Handbook of Systemic Consultation’ gelezen. De benaming ‘handbook’ is wat misleidend: het gaat om een bloemlezing van artikels die organisatieinterventies beschrijven vanuit het systeemkader.
Enkele kerngedachten die het interveniëren vanuit het systeemkader typeren:
- Zowel consultant als leidinggevende hebben een ‘punctuation point’ nodig: een moment waarop een bepaalde set van betekenissen gekozen worden als uitgangspunt voor interventie en actie. De kracht van het systeemkader is dat het een scala aan betekenissen van een situatie biedt dat helpt om betekenis te geven aan wat er ‘aan de hand’ is in de organisatie. In elke fase van het proces creëren cliëntsysteem en adviseur betekenis.
- Een adviestraject is een proces van co-creatie waarbij de cliënt en het cliëntsysteem een prominente rol spelen. De nadruk ligt op het helpen van de cliënt om de eigen betekenissen, intelligentie en creativiteit (terug) te vinden.
- Bij de start wordt stilgestaan bij de vraag: ‘Wat betekent dit adviestraject voor deze persoon, deze groep of deze organisatie?’ Dit is een relevante vraag die ook bemiddelaars of andere professionals zich zouden moeten stellen…
- De consultant ondersteunt de cliënt om systemisch naar de eigen realiteit te kijken, ingesleten patronen te veranderen, creatief en speels te zijn, een context te creëren waar nieuwe ideeën en nieuw gedrag kunnen ontstaan. Dit gebeurt bijvoorbeeld door het stellen van systemische vragen (bv “Wat heb je in andere departementen geobserveerd dat je nu doet besluiten dat er verandering nodig is?”)
“How you describe a problem can make a difference and how you describe a difficulty can make a problem” (p 56)
Conflict en posities in een team
Een hoofdstuk dat me erg aansprak is ‘Locating conflict in team consultations’ van David Campbell. Hij onderzoekt op welke manier er een dialoog kan ontstaan in een team dat gevangen zit in een conflict. De ‘positioning theory’ helpt om de verschillen te herkaderen. Uitgangspunt van dit model is dat het gevoel van ‘zelf’ van teamleden mee bepaalt wordt door de positie die ze ten opzichte van anderen innemen en door de positie die ze van de anderen krijgen. Deze positie situeert zich op een continuüm van mogelijke betekenissen en posities. Mijn positie hangt af van die van anderen; we zijn dus inter-afhankelijk. Ik heb deze methodiek al een aantal keer in teams ingezet, en het is een veilige, niet bedreigende manier om over verschillen en spanningsvelden te spreken.
Het belang van collectieve reflectie
“A system needs feedback to know itself, and in times of change, conflict, and difficulty pools of information and feedback often dry up.” (p 132).
“It was the ‘paternal structure’ of the organization, or its form, that provided the reflective ‘maternal spaces’ necessary that enabled emergent strategy to arise from within the ranks of the organization and thus enabled adaptation to social change.” (p 180)
Een boek voor al wie gebeten is door het systeemdenken en geïnspireerd wil worden in zijn of haar werk in organisaties. Leuke bijkomstigheid is dat ik ook met een artikel in de referenties vermeld word! Dat doet altijd plezier!
Campbell, D. & C. Huffington (Eds.) (2008). Organizations Connected. A Handbook of Systemic Consulatation. London: Karnac.
Te bestellen bij mijn favoriete boekhandel Karnac in Londen.
Op zoek naar verdere leestips? Contacteer me!