Conflict, angst & moed
De laatste maanden heb ik het herhaaldelijk gehoord. Een paar voorbeelden, uit het leven gegrepen.
Ik voel dat er issues in de ‘onderstroom’ zitten en ik besef dat ik hier iets mee te doen heb. Hoe begin ik hier in godsnaam aan?
Ik krijg regelmatig medewerkers over de vloer die komen klagen over collega’s en die hun problemen op mijn bureau dumpen. Ik begin me af te vragen of ik een aantal thema’s, zoals elkaar niet durven aanspreken en de obstructie tegen verandering, niet in de groep moet gooien… Maar dat lijkt me wel riskant en ik weet niet hoe ik dat moet aanpakken zodat het niet ontploft.
Als HR manager wordt ik geconfronteerd met een totaal vastgelopen situatie. Hier is al jaren niets mee gedaan. De leidinggevende en de directie kijken naar mij, maar ik ben bang om mensen op hun tenen te trappen en brokken te maken.
Ik heb een verzuurde situatie van de vorige manager (die uitgevallen is) geërfd. Er is zoveel ongenoegen dat ik niet langer om de olifant in de kamer heen kan. Ik moet de potjes open gaan doen en de situatie bespreekaar maken. Ik kan er niet van slapen.
En de conclusie was iedere keer:
“Ik weet wat me te doen staat, maar ik durf niet goed…”
Maar hoe doe je dat, als je een conflictvermijder bent (zoals de meesten onder ons!) en niet goed weet hoe er aan te beginnen?
Wat niet echt helpt zijn de ’tips & tricks’ waar veel mensen alle heil van verwachten.
Wat er wel nodig is, is een flinke dosis moed om conflictsituaties aan te pakken.
Van binnen naar buiten dus.
“To dare is to lose one’s footing momentarily. Not to dare is to lose oneself.”
Krijgersmoed
De kwaliteit moed associëren nogal spontaan met heldhaftigheid en heroïsche daden.
Het gaat dan over het overwinnen van obstakels, het overstijgen van je angst en het ondernemen van een dappere actie.
Dit soort moed kennen we uit actiefilms en heldenverhalen. Het gaat vooral over DOEN. Het is een beweging naar buiten: ik zeg of doe iets in de buitenwereld.
Krijgersmoed geeft energie. Het maakt je zichtbaar, omdat je gaat staan voort wat je belangrijk vindt.
Dingen worden duidelijk. Je gaat in het verschil. Je gaat het aan en deze spannende ervaring biedt je kansen om een verschil te maken, een situatie te veranderen en je zelfvertrouwen een boost te geven.
Wanneer je alleen maar strijdt, kan heldenmoed ook tot eenzaamheid leiden. Don Quichote…
Heroïsche energie kan ook een harnas worden: je houdt je strerk, trekt een muur op om je niet te laten raken of wordt na verloop van tijd hard.
Het resultaat is dat je uit contact gaat. Als je hier in blijft hangen, kan je ook gekwetst of uitgeput raken.
Heldenmoed is de energie om een stap te zetten, je uit te spreken of een grens trekken.
Wijze moed
Minder gekend en minder zichtbaar is de moed van de wijze.
Het is een type van moed dat maatschappelijk minder gevaloriseerd wordt.
Het gaat bijvoorbeeld over de moed om een stilte te laten bestaan en bij de spanning van het moment te blijven. Of de moed om je kwetsbaar op te stellen. De moed om het niet weten te kunnen dragen. De moed om een situatie niet snel op te willen lossen.
Deze vorm van moed gaat over ZIJN. Wat is de kwaliteit van je aanwezigheid in een situatie en kan je bij jezelf blijven als er spanning is.
Deze wijze moed is nodig om vanuit rust en wijsheid een respons te bieden op wat er nodig is in het hier-en-nu van een situatie.
Je start bij wat er ‘is’ en stelt je ontvankelijk op. In vertrouwen dat er wel iets zal ontstaan in de interacties. Wijze moed schept ruimte voor wat wil ontstaan.
Deze kalme en innerlijke vorm van moed brengt rust en verdiept het contact. Het is een lichamelijk verankerde manier van zijn, in het moment. Een vorm van ‘presence’.
Wijze moed kan riskant zijn omdat je je kwetsbaar opstelt. Als het niet als waardevol (h)erkend wordt, kan je opzij geschoven worden of belachelijk gemaakt.
Je beantwoordt namelijk niet aan de (maatschappelijke) verwachtingen: o.a. iets oplossen, aanpakken, daadkrachtig zijn, controle hebben.
De valkuil van wijze moed zonder actie, verwordt echter tot passiviteit.
De ene soort moed kan niet zonder de andere!
“When the unexpected happens, you face two predictable challenges.
One is containing your own feelings.
The second is helping others contain theirs.”
(Weisbord & Janoff)
Een paar tips om moed te mobiliseren
Houd contact met je binnenkant en voel – tijdig! – wat er te voelen is. Je lijf weet eerder dan je hoofd dat iets niet klopt, dat er een grens is overschreden of dat je je stem wil laten horen.
Wat zegt je innerlijke onrust, boosheid, teleurstelling,… over wat echt belangrijk is voor je? Dit kunnen bijvoorbeeld waarden zijn die onder druk staan (bv eerlijkheid; collegialiteit) of verlangens die je van binnen opmerkt (bv ik wil een grens aangeven).
Wat zou je willen uitspreken en tegen wie? Hoe zou dat klinken in één krachtige zin. Spreek hem uit en voel of je boodschap helder en krachtig genoeg is. Klopt je lichaamstaal met wat je zegt (het wat en het hoe in lijn)?
Laat je steunen door mensen om je heen die je dierbaar zijn via gesprekken en feedback.
Of roep steun in via het visualiseren van de ‘fanclub’ die achter je staat wanneer je een belangrijke stap gaat zetten (bv familie, mentoren, een inspirerende auteur, een plek in de natuur, een huisdier, een krachtige mantra). Kan je – fysiek – de steun van je hulpbronnen achter je voelen?
Wat nu?
Wil je hier mee aan de slag? Ben je op zoek naar handige praktijken om dit in je eigen leven te kunnen doen?
Dan ben je welkom in de praktijk voor conflict & relatie coaching of in de workshops die ik hier rond geef!
Column onder andere geïnspireerd op de Masterclass “The Warrior and the Sage: Courage and the concept of Ethical Presence” van Marie-Anne Chidiac & Sally Denham-Vaughan op 9 november 2018.
Copyright 2023 © Silvia Prins. Alle rechten voorbehouden. Artikelen of delen hieruit mogen elders gepubliceerd worden, maar alleen op o.v.v. het copyright en de naam van de website. Dank om me hiervan op de hoogte te stellen.