“If we don’t permit hostilities a legitimate outlet, they are bound to take illegitimate routes. (…) engaging in heated conflict instead of running away from it is one of the best ways to resolve the divisiveness that prevails on every level of society – in personal relationships, business and the world.”


Arnold Mindell is een intrigerende man. Met een achtergrond in Jungiaanse psychologie, fysica en Taoïsme schreef hij diverse boeken rond ‘process work’. Hij is ook de grondlegger van de Deep Democracy, een visie en methodiek rond besluitvorming die aan populariteit wint in onze contreien.

Dit boek, Sitting in the Fire, is een pleidooi om conflicten aan te gaan en om niet bang te zijn voor chaos, complexiteit en voor (onze) agressie. Dat we dit te weinig doen, heeft veel te maken met hoe we naar conflict kijken. Het is een kwestie van groepsconsensus hoe we om willen gaan met conflict en wat “veiligheid” om een conflict bespreekbaar te maken precies betekent.

Mindell spreekt over een “nieuw paradigma” in organisaties, onder andere in conflictresolutie en organisatie-ontwikkeling. Hij is geïnteresseerd in hoe mensen werkelijk met elkaar omgaan. Hij noemt zijn werk “Worldwork”.

Worldwork?

In dit paradigma wordt er naar groepen gekeken als een ‘veld’. Een groep is dus meer dan de som van de individuen. Worldwork gaat een stap verder dan procesbegeleiding of bemiddeling.

Om een idee te krijgen van de visie van Mindell, presenteer ik hier een selectie van een aantal belangrijke en weinig gekende begrippen in zijn visie op groepen.

‘Edge’ – een blokkade in de communicatie wanneer een individu of een groep – uit angst – iets onderdrukt dat zich wil manifesteren.

‘Hot Spot’ – een moment in de groepsinteractie waarin aanval en verdediging, fight en flight, extase, apathie of depressie plots voorkomen. “Hot spots are whirling vortices of energy that escalate and sweep like a tornado over everyone in their path, resulting even in riots and violence.”

‘Rank’ – een bewuste of onbewuste, sociale of persoonlijke vaardigheid of macht die zich manifesteert vanuit de cultuur, de steun van de gemeenschap, persoonlijke psychologie en/of spirituele kracht. “Rank is the sum of a person’s privileges.”

Maatschappelijke visie op samenwerking en conflict

“The Eurocentric style of conflict-management emphasizes procedures, compromise and solutions.”

Dit boek is een pleidooi voor het transparant maken van machtsrelaties, onrechtvaardigheid, racisme en privileges in organisatie. Deze manier van werken doorprikt dubbele signalen en verborgen agenda’s en maakt onbewuste processen in groepen zichtbaar en bespreekbaar.

Het gaat in tegen de politieke correctheid in organisaties, bijvoorbeeld door emoties toe te laten. Hij spreekt over gevoelens van wraak, jaloezie en haat; dit zijn niet direct thema’s waar je veel over leest in reguliere managementboeken…!

‘Terrorisme’ in groepen

“The terrorist arises in us all when we feel unheard or unable to protect ourselves from oppressive situations created by people and groups that are too big, too powerful or awesome for an individual to fight ‘fairly.”

Mindell geeft een nieuwe definitie van ’terrorisme’: “(…) a frequent and unseen group interaction based upon the sense of being treated unjustly.” En dat gevoel kennen we allemaal!

Hoe kan je ’terrorisme’ in groepen herkennen? Het is gedrag waartegen je je als groep of als leidinggevende moeilijk kunt verweren. Enkele voorbeelden van signalen:

Macht nemen – dubbele signalen geven, achter de rug spreken over iemand in een machtigere positie, uitbarsten tijdens een vergadering.

Verslaving – constant de confrontatie met een autoriteitsfiguur opzoeken omdat je ten alle tijden een vijand nodig hebt.

Veroordeling van de groep – een ultimatum stellen door aan te kondigen dat je de groep gaat verlaten omdat mensen niet veranderen.

“Today mainstream psychological practitioners support the values of the dominant culture by pathologizing rebellion, anger, fury, “infantilism”, and “venting” (which is deemed “inappropriate” public behavior). “Consciousness” has become synonymous with reduced affect.”

Kortom, een boek voor wie een paar stappen verder durft te gaan dan de reguliere manier om met spanning en conflict om te gaan.

De diepte in!!!

Arnold Mindell (1995). Sitting in the Fire. Large group transformation using conflict and diversity. Portland: Lao Tse Press.