Ontwikkeling als consumptieartikel

Onze maatschappij gaat steeds sneller. We zitten gevangen in de vlucht vooruit. We zijn gewend aan het instant bevredigen van onze behoeften. Het leven wordt ons voorgespiegeld als een opeenvolging van climaxen. Het moet snel en gemakkelijk zijn.

Ook wat betreft onze manier van leren en ontwikkelen. We verwachten snel een nieuwe vaardigheid onder de knie te hebben. Ontwikkeling lijkt een consumptieartikel. We volgen een opleiding en willen ons dan meteen competent voelen. We geloven dat als we de “7 stappen naar een zelfsturend team” zetten, ons team over een half jaar zelfsturend zal werken.

Een nieuw vak of vaardigheid leren vraagt geduld, een volgehouden inspanning, de bereidheid om tijd en moeite te investeren, ervaring opdoen met vallen en opstaan en tijd nemen om te rijpen.

Gitaar leren spelen vraagt eindeloze, repetitieve oefening. Om een zwarte gordel in de Aikido te halen, ben je jarenlang onderweg. Eén karatebeweging tot op het niveau van meesterschap beheersen vraagt 10.000 uur doelbewust oefenen, zeggen karatemeesters. Ander onderzoek wijst uit dat het 10 jaar vraagt vooraleer je een expert in een vak bent.

Het vak van bemiddelaar leren, bijvoorbeeld, kost oefening, leren met vallen en opstaan, toewijding, introspectie, nederigheid, passie, moed en veel kilometers op de teller verzamelen… Het is zoveel meer dan een methodiek, toolbox of set van vaardigheden!

The modern world, in fact, can be viewed as a prodigious conspiracy against mastery. We’re continually bombarded with promises of immediate gratification, instant success, and fast, temporary relief, all of which lead in exactly the wrong direction.

Persoonlijk meesterschap en de kracht van homeostase

We fail to realize that mastery is not about perfection. It’s about a process, a journey.

We kennen het allemaal. We zijn enthousiast over iets, maken goede voornemens (bv 3 keer per week gaan joggen; een vergadering met een check-in beginnen), beginnen er vol goede moed aan en hervallen dan weer in oude routines.

Terugvallen in oud gedrag is een universeel fenomeen. Mensen bieden weerstand tegen elke verandering. Dit is het fenomeen van homeostase: systemen verzetten zich tegen verandering, of het nu om verandering in de goede of in de slechte zin gaat.

Een paar tips van Leonard om met homeostase en het cultiveren van meesterschap om te gaan:

  • Wees je er van bewust hoe homeostase werkt en verwacht dat het zich zal aandienen: een bewuste, heldere intentie helpt om door te zetten
  • Verwacht ook dat anderen weerstand zullen hebben tegen jouw verandering en laat je niet ontmoedigen (bv je medewerkers zullen niet per definitie blij zijn als jij systematisch feedback gaat geven)
  • Zorg voor ondersteuning ook al weet je dat je het uiteindelijk alleen zult moeten doen (bv contact met anderen die ook aan het oefenen zijn voor een marathon; een intervisie groep met collega-leidinggevenden)
  • Installeer een regelmatige practice (bv elke ochtend 10 minuten mediteren om innerlijke rust op het werk te cultiveren): deze gewoonte vormt een stabiele basis in tijden van verandering
  • Wees bereid te veranderen. Leren is meer dan boeken lezen: “To learn is to change.”

Energie voor meesterschap mobiliseren

Leonard beschrijft heel mooi hoe we een groot reservoir van potentiële energie hebben dat al vanaf jonge leeftijd beperkt wordt. Kinderen moeten stil zitten op school, mogen niet te heftig zijn en moeten zich plooien naar de normen van saaie leerinstellingen. Hun natuurlijke nieuwsgierigheid wordt ingeperkt. Een hoog energieniveau wordt ervaren als een bedreiging van de conformiteit.

Later in het leven verzanden we in allerhande geestdodende gewoontes (bv televisie kijken; ongezond eten en drinken; teveel zitten). Meesterschap vraagt energie. Hoe kunnen we ons energiepeil weer opkrikken en ons potentieel aanboren?

  • Zorg voor een goede fysieke conditie zodat er energie vrijkomt voor alle aspecten van je leven
  • Erken het negatieve en focus op het positieve: zie de realiteit onder ogen, verkwansel geen energie met het ontkennen van dingen en ga verder
  • Begin met de waarheid te zeggen: zeg wat je te zeggen hebt en verspil geen energie met je woorden in te slikken. Leugens en geheimen zijn vergif in organisaties. Meetings gaan sneller als iedereen gewoon spreekt.
  • Erken je schaduw: in onze schaduw zit een massa energie opgepot, zoals opgekropte woede of ingeslikt verdriet die er niet mogen zijn. Laat de energie vrij stromen (zonder anderen pijn te doen)
  • Bepaal je prioriteiten: durf voor iets te kiezen, wetende dat je hiermee andere dingen uitsluit. Onbeslistheid leidt tot passiviteit, lage energie, depressie en wanhoop. Het aanvaarden van grenzen en beperkingen is een bevrijding.
  • Engageer je en schiet in actie: alhoewel de weg naar meesterschap in wezen doelloos is, kan je wel interim doelstellingen bepalen. Geniet van de energie van je commitment!
  • Begeef je op het pad van meesterschap en blijf het volgen.

Gelukkig is Leonard realistisch genoeg om te beseffen dat er ook heel wat obstakels en valkuilen (13!) op de weg zijn.

  • Welk pad van meesterschap bewandel jij?
  • Hoe toegewijd ben je aan je intentie?
  • In welke mate ben je bereid eeuwige leerling te zijn?
  • Wie moet je ‘zijn’ om te kunnen doen wat je waardevol vindt als mens, leidinggevende, professional?

Een klein pareltje gebaseerd op de Zen filosofie van deze Aikido meester. Voor ieder die iets van zijn leven wil maken en zich wil wijden aan het meesterschap in een relevant domein.

George Leonard (1992). Mastery. The Keys to Success and Long-Term Fulfillment. New York, Plume.