Grote groepen: fenomenen en dynamieken
Veel conflicten manifesteren zich in een breder veld dan een ‘1 op 1’ relatie of een team. Grote groepen kennen echter specifieke dynamieken die het moeilijk maken om een respectvolle dialoog of een rustige discussie te voeren waaraan iedereen deelneemt.
Enkele opvallende fenomenen in grote groepen:
- Er is een grote druk om iets ‘slims’ te zeggen, waardoor velen zwijgen
- In de grote complexiteit en veelheid is er een neiging om te gaan simplificeren en vroegtijdig tot conclusies of afsluiting te komen
- Grote groepen zoeken gemakkelijk naar een vijand en gaan zich hier naar gedragen (bv zondebok zoeken)
- In grote groepen hebben mensen de nood om zich te identificeren met een ’thuisgroepje’ en ze zullen hierbij negatieve kenmerken op de ‘anderen’ projecteren
- Hoe groter een groep, hoe groter de kans op ‘primaire’ reacties en regressie
- Juist omdat er zoveel gebeurt in het hier-en-nu, is het lastig om te reflecteren op het verleden of de toekomst
- Het individu kan zich gemakkelijk verschuilen in de massa, is beïnvloedbaar, haakt af of laat zich soms meeslepen in impulsief of afwijkend gedrag dat hij alleen nooit zou doen
Bij moeilijke gesprekken, spannende discussies of bemiddelingen is er dus zeker iets ànders nodig dan bij het werken met een kleine groep of team.
“Wij kunnen niet zonder vijanden. Zonder hen zouden we onszelf de schuld moeten geven. Maar met hen bezitten we een geschikte vergaarbak voor alle eigenschappen die wij in onszelf moeilijk te verdragen vinden. De overtuiging van het eigen gelijk geeft een goed gevoel. Wij zijn goed; zij zijn verkeerd.” (Watson, De helse mens)
Voorwaarden voor een constructief gesprek in grote groepen
Omdat grote groepen onveilige en gevaarlijke plekken kunnen zijn, is een grondige voorbereiding van het ontwerp heel belangrijk.
De belangrijkste stelregel hierbij is: investeer maximaal in de voorbereiding van het design, zodat de structuur een ruimte biedt waarbinnen mensen zèlf het werk kunnen doen en hun proces kunnen doormaken en de bemiddelaar kan loslaten en de groep proactief en flexibel kan volgen.
Specifieke ontwerpprincipes zijn onder andere:
- Zet groepsmethodieken doordacht en zorgvuldig in om iedereen een spreekkans te geven, alle deelnemers te betrekken, de collectieve intelligentie van de groep te benutten en de destructieve dynamieken te counteren
- Houd de groep ‘in beweging’ door afwisseling in het design in te bouwen (bv individueel werken, in subgroepen, plenair delen)
- Bewaak de rode draad en visualiseer.
- Besteed extra aandacht aan randvoorwaarden (bv de ruimte, didactisch materiaal).
“We have learned to trust that out of chaos people inevitably find order. It’s our job to protect the conditions for discovery.” (Weisbord & Janoff)
De voordelen van het werken in grote groep
De ‘large group’ methodieken bieden inspiratie en vooral structuur om een zinvol gesprek bij spanning en conflict in grote groepen mogelijk te maken.
De methodische vragen die bij het design spelen zijn onder meer:
- Hoe breng je diverse perspectieven, behoeften en belevingen collectief in beeld?
- Hoe voer je een dialoog waar iedereen kan spreken en iedereen luistert?
- Hoe ga je constructief om met tegenstelling, polarisering en wij-zij dynamieken?
Het vraagt dus een serieuze voorbereiding om, maar deze aanpak biedt heel wat voordelen!
- Onafhankelijk van het aantal, kunnen alle betrokkenen gelijktijdig deelnemen
- Het conflict wordt in al zijn facetten zichtbaar en de samenhang wordt snel duidelijk
- Thema’s die voorheen zwart-wit waren, krijgen al snel genuanceerde grijstonen
- Je komt tot rijkere en meer diverse opties voor oplossingen en pistes voor de toekomst
- Omdat de complexiteit van de belangen en behoeften gelijktijdig zichtbaar worden en iedereen tegelijkertijd aan creatieve opties werkt, zullen de gemeenschappelijk uitgewerkte oplossingswegen een grotere verbindingskracht hebben
Copyright © Silvia Prins (2017). Alle rechten voorbehouden. Artikelen of delen hieruit mogen elders gepubliceerd worden, maar alleen op o.v.v. het copyright en de naam van de website. Dank om me hiervan op de hoogte te stellen.