Know-how over groepen – een must!
Het is verrassend om te merken dat er in organisaties weinig know-how is over groepsdynamica.
We zijn vooral bezig met het inhoudelijke en organisatorische (o.a. visie; doelstellingen; planning; productontwikkeling) en kijken vooral individuele medewerkers (o.a. motivatie; prestaties; talenten).
Zodra er iets begint te wringen in de samenwerking, noemen we het – bij gebrek aan beter – “weerstand”. Soms is er ook sprake van een “conflict”.
Disfunctionerende teams of groepen krijgen vaak te maken met oordelen. We vinden het groepsgedrag onbegrijpelijk, onlogisch, irrationeel of kinderachtig.
- “Het lijkt hier wel een kleuterklas!”
- “Ik heb al van alles geprobeerd maar ze zitten muurvast.”
- “Er zit geen schwung in.”
- “Ik heb het toch duidelijk uitgelegd en iedereen was akkkoord en nu doen ze het niet!”
- “Als ze nu gewoon eens hun best deden.”
Ik zie heel wat leidinggevenden en HR managers vervolgens pogingen doen om teams vlot te trekken of uit de knoop te halen via individuele interventies (bv coaching; evaluatiegesprekken).
Soms zetten ze ook organisatorische maatregelen in om weer leven in de brouwerij te krijgen of de gemoederen te bedaren (bv team charters schrijven; een nieuwe leidinggevende aanstellen; rollen verhelderen).
De missing link is het niveau van de groep. Daar hebben we geen taal voor. En dat niveau laten we dus liggen.
“Eigenlijk kenmerken leiders van een organisatie zich door enige naïviteit: ze realiseren zich niet dat de groepsdynamica kan zorgen dat een groep afdwaalt van een geplande koers, waardoor de echte doelen van het team sterk afwijken van de geformuleerde doelen. (…)
Hoewel de meeste mensen zich dat niet realiseren, kan de onzichtbare onderstroom van de groepsdynamica een groepseffect teweegbrengen dat krachtiger is dan de som der delen.”
Het fascinerende vakgebied van de groepsdynamica
Groepen blijven intrigerend.
Soms zijn ze dynamisch, bruisend en lijkt alles vanzelf te gaan. En soms sputteren groepen en lijk je geen impact te hebben.
Groepen spreken een eigen taal en het helpt om groepen te ‘lezen’ als je deze taal machtig bent.
Welkom in de wondere wereld van de onderstroom. Of wat er tussen mensen gebeurt in de relationele bedrading van teams, projectgroepen, directiecomités.
Groepsdynamieken zijn archetypisch. Je ziet in elke groep gelijkaardige dynamieken en patronen terugkomen.
Als je een beetje zicht krijgt op de specifieke logica van groepen, dan heb je een grote troef in handen.
Het groepsdynamisch kijken en werken biedt je een extra hefboom voor verandering, groei en effectiviteit in samenwerking.
Wat kan dit perspectief je brengen?
- Blijvende en diepgaande verandering – bv storende groepspatronen bespreekbaar maken; onproductieve gewoontes doorbreken
- Individuele en vooral groepsontwikkeling – bv elkaar direct durven aanspreken; bouwen aan psychologische veiligheid
- Een grotere effectiviteit in de manier van samenwerken – bv soepeler met de verschillen omgaan; ruimte maken voor de kritische stem; leren reflecteren op het eigen functioneren
Ik deel graag mijn passie
Al sinds 1992 verdiep ik me in het super boeiende veld van de groepsdynamica. Deze discipline lijkt wat onder het stof te zitten in het huidge veld van sociocratie, Deep Democracy, enz.
Met veel passie heb ik me decennia lang vastgebeten in de wondere wereld van teams en andere gremia. Ik volgde heel wat opleidingen, intensieve ‘pressure cooker’ sessies groepsdynamica, las meters boeken, deed actie-onderzoek en heb ook talloze groepen en teams begeleid.
Al jaren verzamel ik perspectieven, inzichten, visuele modellen om dat wat ongrijpbaar is en in de onderstroom leeft taal en beeld te geven, zodat het bespreekbaar wordt. En om de logica achter schijnbaar (!) onlogisch groepsgedrag te begrijpen.
Veel concepten en theorieën dateren uit de jaren ’50 en ’60 van de vorige eeuw en zijn natuurlijk nog steeds even relevant! Want groepen blijven groepen!
Een duikje in de onderstroom
In 2023 begeleidde ik, op vraag van een groep zeer ervaren teamcoaches, een driedaagse ‘Deep Dive – groepsdynamica’. Ze wilden “ondergedompeld worden in de groepsdynamica”. Het was heerlijk om samen met vakgenoten in deze ervaring te duiken!
Daarom organiseerde ik deze driedaagse opnieuw in 2024.
In het seizoen 2024-2025 ga ik nog een stapje verder.
Je kunt je kennis over groepsdynamica verdiepen in een korte en krachtige masterclass van één dag. En vervolgens kan je in de ervaring duiken tijdens de groepsdynamica intensive!
“A group is a different kind of animal.”
(Harold Bridger)
“Most groups behave pleasantly when all goes well.
However, even the nicest, most civil, generous group, when disturbed, will become a belligerent monster.”
Een ge(s)laagde leerervaring
De leerervaring over groepen situeert zich op verschillende lagen:
- Daar-en-dan: onze ervaringen met groepen/teams
- Hier-en-nu: onze groep als leergroep en laboratorium
- Theorie: kaders, concepten, wijsheden van oude leermeesters, visuele modellen
- Praktijk: experimenten doen, ervaringen, toepassingen, groepsmethodieken uitproberen
- Het collectieve: leren kijken naar het groepsniveau en collectieve fenomenen en dynamieken opmerken
- Het individuele: oog voor de individuen in een groep; mijn professionele rol en de impact op een groep
Een tipje van de sluier…
Op het einde van de driedaagse verzamelen we telkens de doorleefde inzichten van de deelnemers over hoe het ‘werkt’ in groepen.
Ik noem er een paar!
- De netwerken van relaties in een groep blootleggen maakt het transparanter (én veiliger)
- Durven vertragen en tijd nemen zorgt voor diepgang
- Helderheid rond de eigen rol, het mandaat en de doelstelling zorgt voor rust en duidelijke grenzen
- Bij verzet vanuit een groep helpt de gedachte dat je een projectiescherm bent: “Het gaat niet over mij”
- Als ieder in zijn volle kracht in een groep mag staan (bv op basis van ervaring), maakt dat de groep rijker en sterker (‘own you rank’)
- Je staat sterker als je je eigen triggers en reactieve patronen als begeleider kent
- Wanneer het spannend is in een situatie, helpt het om juist dichterbij te durven komen
- Groepen en teams (bege)leiden is een “métier”!
Met dank aan de alle deelnemers van 2023 en 2024!!!
Open groep
Wil je dit ook eens mee-maken?
Ook in 2025 staat deze groepsdynamica weer op de agenda!
Van donderdag 27 maart tot en met zaterdag 29 maart 2025.
Opnieuw in De Broeikas: een heerlijke plek om comfortabel te werken!
Alle info staat op de website.
Van harte welkom!
Copyright 2024 © Silvia Prins. Alle rechten voorbehouden. Artikelen of delen hieruit mogen elders gepubliceerd worden, maar alleen op o.v.v. het copyright en de naam van de website. Dank om me hiervan op de hoogte te stellen.