Groepsdynamica: de basics
Is er één groepsdynamische school? Nee zeker niet!
Wat mij boeit is de essentie van het groepsdynamisch kijken en waar dit gedachtegoed vandaan komt. Ik laat je even mee snuffelen.
De body of knowledge waar ik al jaren mee werk, heeft zijn wortels in het werk van founding father Wilfred Bion en enkele van zijn tijdsgenoten.
Zij maakten deel uit van een ‘school’ die zowel systemisch als psychodynamisch kijkt naar wat er in organisaties en in samenwerking gebeurt, vooral in de onderstroom of het relationele weefsel tussen mensen (Tavistoch Institute of Human Relations).
Mijn actie-onderzoek naar de dynamieken in multi-actor samenwerking deed ik met deze bril op.
Ik vat enkele uitgangspunten van dit perspectief samen. Uiteraard summier en zonder de diepgang die hier eigenlijk vereist is.
Uitgangspunten
De groep-als-geheel – ‘a group is a different kind of animal’
De groep wordt gezien als een aparte entiteit. Een ‘dier’ met een eigen leven, een eigen ontwikkelingspad, specifieke collectieve fenomenen, patronen en dynamieken. Dit is een radicaal ander perspectief op groepen en teams.
Groepen zijn inherent paradoxaal
In elke groep leeft een basisparadox die voor veel dynamiek zorgt. In elke groep speelt het spanningsveld tussen individu en groep, tussen autonomie en gemeenschappelijkheid, tussen verbinding en verschil.
Een groep functioneert tegelijkertijd op 2 niveaus
Bion beschreef hoe elke groep op het taakniveau functioneert: vergaderen, overleggen, discussiëren, aan een opdracht werken. Dit is de logische of rationele kant van groep zijn.
Tegelijkertijd spelen er allerlei dynamieken, die we vaak de ‘onderstroom’ noemen. Bijvoorbeeld afhankelijkheidsdynamieken; wie afwijkt isoleren en uitsluiten; onuitgesproken issues vermijden en allerlei beschermingsmechanismen.
Voor mij betekende de ontdekking van dit perpectief het opengaan van een nieuwe wereld en toegang krijgen tot een ander niveau van observatie en interventie.
Zoals de pil in de matrix slikken…
*: onderaan deze column vind je enkele auteurs die me al jarenlang inspireren!
nieuwsgierige vragen
In de opleidingen en begeleidingen die ik verzorg, hebben we het vaak over dit soort vragen en thema’s:
- Hoe gaan groepen om met spanningen?
- Hoe komt het dat mensen zich in een groep anders gedragen dan wanneer ik ze alleen zie?
- Waarom is er in sommige groepen energie, creativiteit en lichtheid en zijn andere groepen zo negatief, passief of hulpeloos?
- Hoe komt het dat het zo moeilijk is om verandering te brengen in de sfeer, het gedrag of de gewoontes in groepen?
- Hoe omgaan met emoties in de groep?
- Hoe inclusief blijven werken als er een ‘vervelend’ groepslid is waar iedereen zich aan stoort?
- Wanneer moet ik individueel werken en wanneer dingen in de groep gooien?
- Hoe omgaan met de complexiteit van wat er allemaal speelt, vooral wanneer de spanning toeneemt en waar moet ik beginnen?
- Wat kan ik doen met mijn buikgevoel?
- Hoe kan ik uit mijn persoonlijke valkuilen blijven (bv verantwoordelijkheid overnemen; redden en zorgen; fixen).
- In welke mate mag ik de teugels loslaten en de groep ruimte geven om het aan te gaan met elkaar?
- Hoe blijf ik overeind als de spanning naar mij als leidinggevende/begeleider terecht komt?
“Most groups behave pleasantly when all goes well.
However, even the nicest, most civil, generous group, whendisturbed, will become a belligerent monster.”
bewuster leren werken met dynamieken in de onderstroom?
Wil je je verdiepen in het groepsdynamisch kijken en werken, zodat je meer zelfvertrouwen hebt en een extra kanaal voor interventie hebt?
Maak kennis met een andere manier van kijken naar en werken met teams, afdelingen en andere gremia!
Van harte welkom in de module GROEPSDYNAMICA van het traject Peaceful Rebel!
Alle info vind je hier onder. Van harte welkom!
* Enkele bronnen van inspiratie
In alfabetische volgorde
Yvonne Agazarian – Wilfred Bion – René Bouwen – Marie-Anne Chidiac – Petruska Clarkson – Ruth Cohn – Mich De Baere – Diana Evers – Anne & Marianne Frederiksson – Friedrich Glasl – Larry Hirschhorn – Thomas Hübl – Manfred Kets de Vries – Melanie Klein – James Krantz – John Leary-Joyce – Isabel Menzies Lyth – Arnold Mindell – Ed Nevis – Martin Ringer – Ken Smith – Christine Thornton – Paul Vansina – Marvin Weisbord – Donald Winnicot
Copyright 2024 © Silvia Prins. Alle rechten voorbehouden. Artikelen of delen hieruit mogen elders gepubliceerd worden, maar alleen op o.v.v. het copyright en de naam van de website. Dank om me hiervan op de hoogte te stellen.