“Conflict occurs when you perceive that something important to you is being threatened and you decide, even subconsciously, to defend it.” (Tammy Lenski)

De rode knoppen die ons kwetsbaar maken

In conflict zijn we meestal niet op ons best. Iets triggert ons waardoor we emotioneel (over)reageren en uit balans raken.

De één schiet bijvoorbeeld uit zijn krammen wanneer iemand twijfelt aan haar betrouwbaarheid als collega, terwijl de ander dicht klapt wanneer hij signalen oppikt dat hij niet bij de groep hoort.

Bij conflict hebben we de neiging om de oorzaken van onze emotionele opwinding buiten onszelf te zoeken. Het is de ànder die schuld heeft aan de situatie. Het is verleidelijk (en lui) om anderen te beschuldigen. Zo houden we ons patroon in stand.

Om een conflict te ontrafelen en uit de klauwen van het conflict te raken, is het belangrijk om te ontdekken wat je kwetsbare plekken zijn. Wat zijn je weerhaken, waarom is net dit een rode knop en hoe kan je omgaan met situaties waarin je uitgedaagd wordt?

Van buiten naar binnen

Wat je bij anderen irriteert, kan je juist leiden naar een beter begrip van jezelf, beweerde Jung al. Waarom word ik zo onredelijk boos? Wat is het dat me zo op de kast jaagt? Waarom schiet ik iedere keer in de irritatie bij die collega, terwijl anderen er geen last van lijken te hebben?

Je woede heeft je iets belangrijks te vertellen. Als je er naar wil luisteren tenminste. Dit vraagt zelfonderzoek en de bereidheid om in het ongemak te blijven zitten. Durven we eerlijk naar onszelf te kijken? “Wanneer je een oud patroon wil veranderen, is ongemak je grootste bondgenoot”, zegt Jeffrey Kottler.

In bemiddeling proberen we de onderliggende ‘belangen’ op tafel te krijgen. Op basis daarvan zoeken we dan naar win-win oplossingen. Vaak is dit niet voldoende. In conflict wordt er namelijk iets geraakt dat fundamenteel is voor ons. En dat is voor ieder heel specifiek en persoonlijk.

Het identiteitsniveau in conflict

Conflicten raken ons ook op identiteitsniveau. Een gesprek over dit soort thema’s ligt moeilijker.

Het is bijvoorbeeld gemakkelijker om te zeggen “Je moet meer respect voor me hebben”, dan te zeggen “Toen je de deadline voor dat dossier gewoon negeerde, kreeg ik het gevoel dat je me niet serieus neemt en niet aanvaardt en als leidinggevende”.

Als we dit soort gesprek niet aangaan, zullen de irritaties steeds terugkeren en zal de relatie onder druk blijven staan.

Ieder van ons heeft specifieke weerhaken die ons in de actie-reactie zuigen. We worden defensief om onze identiteit te beschermen en we beschuldigen anderen.

We reageren emotioneel bij echte, waargenomen of geanticipeerde conflicten. En dit defensief gedrag leidt tot een zijspoor. Het conflict wordt niet onder ogen gezien, uitgepraat of opgelost.

“At the heart of many recurring conflict problems often rest unresolved identity conflict needs.” (Stella Ting-Toomey)

Mijn weerhaken in conflict: 6 triggers

1. Competentie

De nood om gezien te worden als vaardig, intelligent, competent en een expert. “Ik wil gewaardeerd worden voor waar ik goed in ben”.

2. Autonomie

Onze nood om erkend te worden als onafhankelijk met respect voor onze grenzen. “Ik ben vrij. Ik wil dat je respecteert voor mijn wens om zelf te beslissen”.

3. Erbij horen en verbinding

Onze behoefte om erbij te horen en gezien te worden als aardig, coöperatief en de moeite waard. “Hier ben ik. Ik doe er toe!”

4. Status

Onze status weerhaak komt voor uit de nood om bewonderd te worden voor onze tastbare en ontastbare troeven, of beide. Hier zeggen we: “ik ben belangrijk en ik wil dat je mij naar waarde schat”.

5. Betrouwbaarheid

Deze weerhaak heeft zijn oorsprong in onze nood om beschouwd te worden als betrouwbaar, geloofwaardig en loyaal. We zeggen tegen de wereld: “je kunt op me rekenen en ik wil ook op jou kunnen rekenen”.

6. Integriteit

Mensen voor wie integriteit een belangrijk deel van hun identiteit uitmaakt vinden het belangrijk dat anderen hen respecteren voor hun waardigheid, eer, deugd en goede karakter.

Natuurlijk overlappen deze weerhaken en meestal hebben we er meer dan één!

  • Welke conflictweerhaken herken jij? 
  • Waar hebben ze mee te maken?
  • Wat is zo waardevol dat je het wil beschermen?
  • Wat heb je werkelijk van de ander nodig?
  • Wat heb je nodig om het gesprek hierover aan te gaan met de ander?

Copyright ©  Silvia Prins (2018). Alle rechten voorbehouden. Artikelen of delen hieruit mogen elders gepubliceerd worden, maar alleen op o.v.v. het copyright en de naam van de website. Dank om me hiervan op de hoogte te stellen.